Επιλογή κειμένων, μετάφραση από τα ρωσικά, εισαγωγή: Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης
Ήταν η εποχή της προσμονής της εκπλήρωσης οριακών ιστορικών υποσχέσεων. Ήταν η ταραγμένη προπολεμική και προεπαναστατική περίοδος της αχανούς χώρας των Ρους, όπου η ατμόσφαιρα κόχλαζε αμφισβητώντας την αιωνιότητα των περιορισμών της ιστορίας.
Με ηρωική ειλικρίνεια, μια χούφτα νεαρών ποιητών, συγγραφέων, ζωγράφων, καλλιτεχνών, αφού άκουσαν τους σιγανούς ανέμους της ψυχικής τους ενδοχώρας, τους μετέτρεψαν σε θυελλώδεις αγέρηδες που στο διάβα τους φιλοδοξούσαν να σαρώσουν τα πάντα.
Τολμητίες, ανεξέλεγκτοι, ζούσαν αναπνέοντας τους δηλητηριασμένους καπνούς μιας αρρωστημένης εποχής, αλλά, παρόλα αυτά, ως θιασώτες της αδιαμεσολάβητης εμπειρίας, κατάφεραν να γράψουν τη δική τους ιστορία και να λούσουν με φως τη δική τους μεγάλη αφήγηση. Στη μεθόριο των μεγάλων μεταβιβάσεων της ιστορίας, φλεγόμενοι, στάθηκαν όρθιοι μπροστά στον σαρωτικό άνεμο της μοίρας και βροντοφώναξαν τις ιδέες τους.
Σε διαρκή διάλογο με το παρελθόν του τόπου τους, (παρόλο που το αρνούνταν, το γνώριζαν, το κατείχαν, το είχαν αφομοιώσει πλήρως και δημιουργικώς), αλλά και με τον κόσμο ολάκερο, κυριάρχησαν στη μεσοβασιλεία ανάμεσα στο παλιό και το καινούργιο.
Για πρώτη φορά ο ρωσικός φουτουρισμός έκανε δημόσια την εμφάνισή του το 1910, όταν κυκλοφόρησε η πρώτη φουτουριστική συλλογή «Εκτροφείο δικαστών». Οι συγγραφείς του, από κοινού με τον Β. Μαγιακόφσκι και Α. Κουτσενίχ, μετά από λίγο δημιούργησαν ένα νέο ρεύμα, τους κυβοφουτουριστές ή τους ποιητές της «Υλαίας».
Εκτός από την ομάδα «Υλαία», ο φουτουρισμός είχε τρεις ακόμη υποομάδες: τον εγωφουτουρισμό (Ι. Σεβεριάνιν. Ι. Ιγκνάτιεγιεφ, Κ. Ολίμποφ, Γ. Γκνεντόφ κ.α)• «Το πατάρι της ποίησης» (Β. Σερσενέβιτς, Χρύσανθος, Ρ. Ιβνιέφ κ.α.) και την ένωση «Φυγόκεντρος» (Μπ. Πάστερνακ. Ν.Ν. Ασέγιεφ, Σ. Μπομπρόφ κ.α).
Ο ρωσικός φουτουρισμός έχει μια άρρηκτη γενετική σχέση με όλες εκείνες τις αβανγκάρντ καλλιτεχνικές ομάδες και κινήματα της πρώτης δεκαετίας του 20ού αιώνα. Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, οι φουτουριστές που συνδύαζαν τη λογοτεχνική δραστηριότητα με τη ζωγραφική.
Η χιονοθύελλα από τη βάση της Σιβηρίας σάρωσε στο διάβα της καθεστώτα, νοοτροπίες, συστήματα. Ο φουτουρισμός, έντονα πολιτικοποιημένο καλλιτεχνικό κίνημα, τάχθηκε (τα περισσότερα μέλη του) με τη νέα εξουσία. Αυτό ήταν και το τέλος του. Η νέα εξουσία δεν ήθελε στα πόδια της ανήσυχους καλλιτέχνες, αιρετικούς και εικονοκλάστες ποιητές. Όσοι δεν έφυγαν στο εξωτερικό πέθαναν από την πείνα στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου, εκτελέστηκαν στα χρόνια της κόκκινης τρομοκρατίας (1936-1939) ή εντάχθηκαν στο καθεστώς και, εντέλει, οδηγήθηκαν στην αυτοκτονία. Οι ελάχιστοι που επέζησαν μέχρι την δεκαετία του ’70, έμειναν στη σκιά της κοινωνίας και της ιστορίας, άγνωστοι και άσημοι στην εποχή του θριάμβου του σοσιαλιστικού ρεαλισμού και της κομματικά υποταγμένης τέχνης.
(Τα Ποιητικά, τχ. 9, Μάρτιος 2013, σελ.1)
ΤΑ ΠΟΙΗΤΙΚΑ 